ارتودنسی؛ حق دندان‌های نامرتب شماست

ارتودنسی، علم و هنر ردیف کردن دندان‌هاست. این تعریف تا حدودی گویای هدف این رشته است، اما تمام ابعاد تئوری و عملی آن را بازگو نمی‌کند. اگر بخواهیم دید کلی‌تری ارائه کنیم باید محدوده زندگی جنینی را تا سال‌های بعد از این‌که دندان‌ها را از دست می‌دهیم، در این محدوده بگنجانیم.

درمان‌های ارتودنسی شیوه‌هایی کاملا تخصصی است که طی یک دوره 3.5 تا چهار ساله، بعد از اخذ مدرک دکتری دندان پزشکی ارائه می‌شود. در واقع، انجام درمان‌های ارتودنسی نیاز به کسب تخصص و آموزش‌های بعد از دوره دکتری دندانپزشکی دارد. به بیانن دیگر همان‌طور که جراح قلب تجربی نداریم، متخصص ارتودنسی تجربی هم معنا ندارد.

هدف درمان‌هایی چون ارتودنسی آن است که با کمترین مداخله فعال، مشکلات دندانی را کاهش دهد. اگر این روش‌ها که انجام آنها به تجربه و آگاهی زیادی نیاز دارد، بدرستی انجام شود مشکلات دندانی کاسته می‌شود و نیاز به درمان‌های پیچیده ارتودنسی بعدی کاهش می‌یابد. در غیراین‌صورت روش‌هایی مانند خارج کردن دندان‌ها، بدون تجویز پزشک و رها کردن آنها به امید رفع تدریجی مشکل، معمولا ناموفق است.

درمان ارتودنسی، محدودیت سنی ندارد

مشکلات ارتودنسی به دو دسته اسکلتی و دندانی تقسیم می‌شود که درمان مشکلات اسکلتی را باید در سنین پایین آغازکرد، اما مشکلات دندانی را می‌توان در سنین متفاوتی پیگیری کرد البته در مورد علت ایجاد این مشکلات ارتودنسی باید گفت عوامل ارثی و محیطی در بروز آن دخیل است.

معمولا در دوره دندان‌های شیری درمان ارتودنسی عمومیت ندارد، ولی گاهی توصیه‌های کاربردی در این دوره کودک را از بروز پاره‌ای مشکلات اسکلتی و دندانی در آینده دور نگه می‌دارد. با افزایش سن، سطح استخوان پیرامون ریشه به دلایل مختلف کاهش می‌یابد. باید یادآوری کرد تا هر سنی که ریشه دندان‌ها دراستخوان قرار داشته باشد می‌توان به انجام درمان ارتودنسی امیدوار بود بنابراین تقریبا محدودیت سنی برای انجام درمان ارتودنسی نداریم، ولی در هر دوره سنی اهداف متفاوت است و معمولا در بزرگسالان این درمان‌ها با همکاری دیگر متحصص ارتودنسی برنامه‌ریزی می‌شود.

درمان ارتودنسی، درد ندارد

درمان ارتودنسی بین 18 تا 30 ماه طول می‌کشد که معمولا طی این مدت، مراجعه ماهانه ضروری است. از سوی دیگر با آن‌که بسیاری درمان‌های ارتودنسی را دردناک تصور می‌کنند، تاکید می‌کنم درد، بخشی از درمان ارتودنسی نیست البته در برخی موارد، بروز می‌کند که تقریبا قابل پیش‌بینی و کنترل است.

گاهی دیده می‌شود در حوزه ارتودنسی به جای صحبت در مورد نحوه درمان، وسایل درمانی متنوع تبلیغ می‌شود که در مقام قضاوت و راهنمایی، ناچاریم ابتدا تفکر ناصحیح را اصلاح و به اصالت تفکر محور بودن درمان ارتودنسی به جای وسیله محور بودن درمان پافشاری کنیم و افراد را نسبت به پیروی از تبلیغات کارخانجات مانند وسایل شفاف یا به اصطلاح نامرئی، سیم‌های رنگی و براکت‌های ارتودنسی که در سمت زبانی قرار می‌گیرد، برحذر داریم.

نتیجه درمان ارتودنسی همیشگی است؟

درمان ارتودنسی بعد از پایان بخش فعال به دوره نگهداری وارد می‌شود. اگر در این دوره مراقبت مناسبی از سوی درمانگر صورت پذیرد، می‌توان به پایداری نتایج امیدوار بود، ولی هیچ‌گاه نباید از نظر دور داشت که طرح درمان ارتودنسی صحیح، شرط لازم برای چنین درمانی است. تجربه نشان می‌دهد درمانی که بر مبنای طرحی غیر قابل قبول پیش رفته است، نمی‌توان با پلاک‌های نگهدارنده در دراز مدت حفظ کرد. در حالی که روند درمان صحیح، نتایج حاصل از ارتودنسی را به‌گونه‌ای بر دندان‌ها نشان می‌دهد که با حذف پلاک‌های نگهدارنده ارتودنسی نیز نتایج درمان برای همیشه پایدار می‌ماند.

اگر دندان‌ها نامرتب بماند

اگر فردی به هر دلیلی با وجود دندان‌های نامرتب از درمان ارتودنسی فراری باشد با خطر بیشتر بروز پوسیدگی، بیماری‌های لثه، در بعضی موارد ناراحتی‌های مفصل گیجگاهی ـ فکی مواجه خواهد بود و برای مقابله با بعضی از آنها باید مراقبت بیشتری از مجموعه دندانی خود داشته باشد.

درمان ارتودنسی، فقط یک بار قابل انجام است

فراموش نکنید تنها یک مرتبه می‌توان سیستم دندانی را در معرض نیروهای ارتودنسی قرار داد، پس انتخاب درمانگر باید براساس شناخت کافی از سوابق علمی و عملی وی باشد. چرا که  درمان ارتودنسی را نمی‌توان در میانه راه رها یا به درمانگر دیگری سپرد یا آن را برای مرتبه دوم در معرض نیرو‌ها قرار داد.

مطالب مرتبط:

طرح لبخند

ردیف کردن دندان

ارتودنسی لینگوال

ارتودنسی دیمون

ناهنجاری های فک