انواع ارتودنسی

انواع ارتودنسی

انواع مختلفی از ارتودنسی ثابت و متحرک موجود است. ابزارهای ارتودنسی برای کمک به حرکت دندان‌ها، آموزش مجدد عضلات و اثر گذاشتن بر رشد فک استفاده می‌شود. نقش این ابزارها اِعمال فشار ملایم بر روی دندان‌ها و فک است. شدت مشکل شما تعیین خواهد کرد که چه نوع ارتودنسی مؤثرتر از سایر انواع است.

انواع ارتودنسی ثابت عبارتند از:

• بریس‌ها: رایج‌ترین ابزارهای ارتودنسی ثابت هستند که از کش، سیم و / یا براکت تشکیل شده‌اند. کش‌ها در اطراف دندان‌ها (یا دندان) تثبیت شده و به عنوان قلاب برای بریس عمل می‌کنند، اما براکت‌ها اغلب به جلوی دندان‌ها متصل می‌شوند. سیم‌های ارتودنسی از داخل براکت عبور کرده و به کش‌ها متصل می‌شوند. سفت کردن قوس سیم‌ها باعث فشار بر روی دندان‌ها شده و به تدریج آنها را به موقعیت مناسب خود می‌راند. برای کسب نتایج مورد نظر، بریس‌ها معمولاً به صورت ماهانه تنظیم می‌شوند. البته این نتایج ممکن است در عرض چند ماه تا چند سال به دست آید. امروزه بریس‌ها کوچک‌تر و سبک‌تر هستند و در آنها به مراتب کمتر از گذشته فلز به کار رفته است. بریس‌های رنگی روشن، مخصوص کودکان است، بسیاری از بزرگسالان بریس‌های شفاف را ترجیح می‌دهند.
• ابزارهای ویژه ارتودنسی ثابت: این ابزارها برای کنترل مکیدن انگشت شست یا عادت بیرون راندن زبان، توسط کش‌هایی به دندان متصل می‌شوند. از آنجا که وجود آنها درهنگام غذا خوردن بسیار ناراحت کننده است، تنها به عنوان آخرین چاره استفاده می‌شوند.
• فضانگهدارنده‌های ثابت: اگر دندان کودک قبل از موعد مقرر بیفتد، از یک نگهدارنده برای حفظ فضای خالی تا  درآمدن دندان دائمی استفاده می‌شود. یک کش به دندان مجاور فضای خالی متصل می‌شود و در طرف دیگر فضای خالی، یک سیم تا دندان کشیده می‌شود.

لوازم ارتودنسی متحرک عبارتند از:

• ارتودنسی نامرئی: یک جایگزین برای بریس‌های سنتی برای بزرگسالان است که بدون سیم فلزی و براکت بوده  و برای حرکت دندان‌ها ( به همان شیوه ارتودنسی ثابت) توسط تعداد زیادی از ارتودنتیست‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع ارتودنسی تقریباً نامرئی است و برای غذا خوردن، مسواک زدن و نخ دندان از دهان خارج می‌شود.
• فضا نگه‌دارهای متحرک: این ابزارها همان نقش فضانگهدارهای ثابت را دارند. این ابزارها که با پایه آکریلیک  ساخته می‌شوند، بر روی فک تثبیت می‌شوند‌ و شاخک‌های پلاستیکی و یا سیمی آنها بین دندان‌های مورد نظر برای حفظ فضای بین آنها گشوده می‌شود‌.
• ابزارهای جابجایی فک: این ابزارها که اسپلینت نیز نامیده می‌شوند، در فک بالا و یا پایین‌تر قرار گرفته و به بهبود وضعیت بسته شدن فک کمک می‌کنند. اسپلینت ممکن است برای رفع اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) استفاده شود.
• ضربه‌گیر لب و گونه: این ابزار برای دور نگه داشتن لب یا گونه از دندان‌ها طراحی شده است. زیرا عضلات لب‌ها  و گونه‌ها می‌تواند بر روی دندان‌ها فشار اعمال کنند و این ضربه گیر به کاهش فشار وارده کمک می‌کند.
• بسط دهنده کام: این ابزار برای گسترش قوس فک بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار یک صفحه  پلاستیکی است که بر روی سقف دهان تثبیت می‌شود. فشار بیرونی توسط پیچ به این صفحه وارد می‌شود تا طول مفاصل استخوان پالاتال (کام) افزایش یافته و منطقه پالاتال توسعه یابد.
• نگهدارنده‌های متحرک: این ابزارها در سقف دهان و برای جلوگیری از حرکت دندان‌ها به موقعیت قبلی خود  استفاده می‌شوند. این ابزارها قابل تنظیم هستند و از مکیدن انگشت شست جلوگیری می‌کنند.
• هدگیر: با کمک این ابزار، یک نوار دور پشت سر قرار گرفته و به یک سیم فلزی در جلو و یا قوس صورت  متصل می‌شود. هدگیرها رشد فک فوقانی را کُند کرده و در حالی که دندان‌های جلو به عقب کشیده می‌شوند، دندان‌های عقب را در جای خود ثابت نگه می‌دارد.

درمان ارتودنسی چه مدت طول می‌کشد؟

اگر چه هر مورد متفاوت است، اما به طور کلی بیماران باید  به مدت یک تا سه سال از سیم‌ ارتودنسی استفاده کنند. تعداد جلسات درمان بستگی به عواملی مانند میزان مشکل بودن اصلاح دندان و نحوه اجرای دستورالعمل‌های دندانپزشک توسط بیماران دارد. بیمارانی که مسواک زدن و استعمال نخ دندان را به طور کامل و به طور منظم انجام می‌دهند؛ از خوراکی‌های سفت و چسبنده پرهیز می‌کنند، کش‌های لاستیکی و / یا هدگیر را طبق دستوراستفاده می‌کنند و به طور منظم مراجعه می‌کنند، معمولا” دوره درمان آنها به موقع وبا نتایج خوبی به پایان می‌رسد. پس از آنکه این سیم‌ها برداشته می‌شود، اکثر بیماران گاهی اوقات باید از نگهدارنده‌ها برای حفظ و یا “نگهداری” دندان در موقعیت جدید خود استفاده کنند. دندانپزشک مدت استفاده نگهدارنده‌ها را تعیین خواهد کرد. اکثر بیماران در طول فاز نگهداری، تحت نظارت دندانپزشک می‌مانند، تا اطمینان حاصل شود که دندان‌ها به صورت همتراز و مرتب قرار گرفته‌اند.

آیا این درمان با خطراتی همراه است؟ 

اکثر خطرات موجود، به سلامت لثه‌ها و استخوان‌های شما قبل از درمان و نیز به بهداشت دهان و دندان در طول درمان مربوط است. رعایت بهداشت دهان برای درمان ارتودنسی موفقیت آمیز بسیار مهم است.

طول دوره درمان چقدر است؟

به طور کلی، مدت زمان درمان با سیم‌ ارتودنسی بین یک و نیم تا دو سال است. زمان واقعی درمان بستگی زیادی به همکاری بیمار و شدت مشکل دارد. مراجعه منظم، مراقبت خوب از سیم‌ها و استفاده از کش‌های لاستیکی و یا بایت پلیت ( درصورت تجویز) همگی به اتمام به موقع درمان کمک می‌کنند.

نگهدارنده ارتودنسی چیست؟

نگهدارنده ارتودنسی، یک سیم متحرک و پلاستیکی است که بعد از برداشتن سیم‌های ارتودنسی استفاده می‌شود. حتی اگر دندان‌های شما صاف هستند و در محل مناسب خود قرار دارند، اما فاصله آنها ممکن است محکم در جای خود تنظیم نشده باشد. این نگهدارنده‌ها در حالت تنگ شده، دندان را در محل خود قرار می‌دهند. شما می‌توانید نگهدارنده را هنگام غذا خوردن خارج کنید، اما غیر از این مواقع، باید آن را طبق دستور دندانپزشک خود استفاده کنید.

تا چه مدت باید از نگهدارنده استفاده کنید؟ 

این مدت زمان تنها به دندان‌های شما بستگی دارد. دندانپزشک می‌تواند به شما بگوید که چه مدت زمان نیاز به استفاده از نگهدارنده خواهید داشت.

سوالات رایج

بعد از حرکت دندان‌ها به مکان خود، فضای باقی ‌مانده چه خواهد شد؟

 این فضاها برای اصلاح شلوغی دندان‌ها و ناهنجاری دندان نیش (بدبایت) شدید استفاده خواهد شد. در پایان درمان، هیچ فاصله‌ای نباید بین دندان‌ها وجود داشته باشد.

ارتودنسی از چه سنی باید آغاز شود؟

درمان ارتودنسی می‌تواند از هر سنی آغاز شود. با این حال، بسیاری از مشکلات ارتودنسی اگر در سنین پایین و قبل از آهسته شدن رشد فک تشخیص داده شود، راحت تر اصلاح خواهند شد. با درمان سریع و زودهنگام، بیمار می‌تواند از جراحی و عوارض جدی‌تر پیشگیری کند.

آیا فرزند شما نیاز به درمان ارتودنسی دارد؟

معمولا” تعیین اینکه آیا فرزندتان به این درمان نیاز دارد، برای شما دشوار است. زیرا مشکلات بسیاری ممکن است رخ دهد، حتی اگر دندان‌های جلو صاف و مرتب به نظر برسد. همچنین، برخی از مشکلاتی که پیچیده و دردسرساز به نظر می‌رسند، خود به خود برطرف خواهد شد. اگر چه دندانپزشک عمومی برای رفع مشکلات دندان، مرجع خوبی برای بیماران است، اما ما بهترین مرکز ارتودنسی هستیم، زیرا فعالیت ما صرفا” در زمینه ارتودنسی می‌باشد. معاینه اولیه ما جزئی از مراحل درمان است و ما پذیرای فرزند شما و ارائه هر گونه توصیه لازم در این زمینه خواهیم بود.

آیا استفاده از سیم ارتودنسی (براکت) برای سن شما نامناسب است؟

سن شما از عوامل موثر در این درمان نمی‌باشد، بلکه تنها سلامت لثه و استخوان که دندان‌های شما را نگه می‌دارند، از اهمیت برخوردار است. حدود ۲۵ درصد از بیماران ارتودنسی ما بزرگسالان هستند و این تعداد همچنان در حال افزایش است.

آیا استفاده از سیم‌های ارتودنسی  دردناک است؟

بیشتر بیماران ارتودنسی در چند روز اول بعد از قرار دادن سیم‌ها و مخصوصا” پس از تنگ‌تر کردن آنها، مقداری ناراحتی را تجربه می‌کنند. اما معمولا” پس از یک هفته بیماران به آنها عادت خواهند کرد. شما می‌توانید برای کاهش درد و ناراحتی، از مسکن‌های معمول استفاده کنید.

مطالب مرتبط:

ارتودنسی ثابت

متخصص ارتودنسی

ارتودنسی لینگوال

ارتودنسی نامرئی

مزایای درمان ارتودنسی چیست؟

 مزایای استفاده از ارتودنسی عبارتند از:

• به طور معمول تراش دندان مورد نیاز نیست.
• این روش به طور معمول همراه با عمل جراحی نمی‌باشد.
• دوام پیشبینی شده برای ارتودنسی دندان‌ها، شبیه به سایر دندانهاست و ظاهری طبیعی دارد.
• پس از اتمام این درمان، نیازی به نگهداری و مراقبت‌های آتی نیست.

دلیل اهمیت ارتودنسی چیست؟

تمیز کردن و نگهداری از دندان‌های کج و درهم رفته، کاری دشوار است. این گونه مشکلات می‌تواند به پوسیدگی دندان، بیماری لثه و از دست دادن دندان کمک کند. ناهنجاری دندان نیش (بدبایت) همچنین می‌تواند موجب پوشش  غیر طبیعی سطح دندان‌ها، مشکلات جویدن و / یا صحبت کردن، فشار بیش از حد به استخوان نگه‌ دارنده و بافت لثه و نیز مشکلات احتمالی مفصل فک گردد. از سوی دیگر، محرومیت از یک لبخند زیبا نیز جنبه عاطفی و روانی این مشکل می‌باشد. هنگامی که شما نسبت به ظاهر دندان‌های خود اعتماد به نفس ندارید، از عزت نفس پایین رنج خواهید برد. کودکان و بزرگسالانی که بد جفتی و ناهنجاری دندان‌های آنها درمان نشود، ممکن است در زندگی خود دچار احساس کمرویی شوند، یا با بستن لب‌ها و با حائل کردن دست، لبخند خود را پنهان کنند. در نهایت، بسیاری از مشکلات مربوط به دندان، بدون درمان بدتر خواهد شد. درمان ارتودنسی برای اصلاح این مشکلات ممکن است کم‌هزینه‌تر از درمان‌های مورد نیاز برای مشکلات جدی‌تری باشد که می‌تواند در سال‌های بعد بوجود آید.

چه عاملی باعث مشکلات ارتودنسی می‌گردد؟ 

 بسیاری از مشکلات ارتودنسی ارثی هستند. نمونه‌هایی از این مشکلات ژنتیکی شامل تراکم و شلوغی دندان‌ها، فاصله، جلو آمدگی، دندان اضافی و یا از دست رفته و برخی از مشکلات رشد فک می‌باشد. همچنین ناهنجاری‌های دیگری نیز در طول زمان بوجود خواهد آمد. این مشکلات می‌تواند حاصل از مکیدن انگشت شست و یا سایر انگشتان، تنفس دهانی، ناهنجاری‌های دندان، بیماری، بلع غیر طبیعی، تغذیه نامناسب و یا برخی مشکلات پزشکی باشد. گاهی اوقات، این بد جفتی و ناهنجاری دندان‌ها وراثتی، توسط یک مشکل اکتسابی، پیچیده‌تر می‌شود. اما علت هر چه که باشد، ارتودنسی معمولا” قادر به درمان موفقیت آمیز بسیاری از ناهنجاری‌های دندان است.

زمان انجام ارتودنسی 

اکثر افراد با شنیدن اصطلاح ارتودنسی، به یاد نوجوانان می‌افتند. حقیقت این است که بسیاری از موارد ارتودنسی در سنین بین ۹ تا ۱۴ سالگی آغاز می‌شود. تا سن ۷ سالگی، بیشتر کودکان دارای ترکیبی از دندان‌های دائمی و شیری هستند. در حالی که برخی از دندان‌های شیری هنوز وجود دارند، ارتودنتیست می‌تواند مشکلات ظریف مربوط به رشد فک و دندان‌های در حال ظهور را شناسایی کند. این مسئله بسیار مهم است. زیرا اگر برخی از مشکلات ارتودنسی زودتر شناسایی گردد، اصلاح آنها راحت‌تر خواهد بود. به این دلیل، انجمن ارتودنتیست‌‌های آمریکا توصیه می‌کند که تا سن ۷سالگی، برای کودک خود معاینه کامل ارتودنسی را انجام دهید. اگر چه دندانهای کودک صاف و مرتب به نظر می‌رسد، اما ممکن است مشکلی وجود داشته باشد که تنها یک ارتودنتیست می‌تواند آن را تشخیص دهد. این معاینه ممکن است نشان دهد که وضعیت دندان نیش فرزند شما خوب است، که این خبر شما را آسوده خاطر خواهد کرد.

چگونگی انجام ارتودنسی

اولین و مهمترین نکته این است که درمان ارتودنسی، وابسته به بیمار است. برای دستیابی به نتایج مورد نظر، بیمار باید با پشتکار دستورالعمل‌های دندانپزشک را در مورد تجهیزات ارتودنسی انجام دهد و بهداشت دهان و دندان خود را کاملا” رعایت نماید. با سیم‌های ارتودنسی، غذاهای خاص مانند بادام زمینی ترد، کارامل، آدامس بادکنکی و خرد کردن یخ، ممنوع است. دندانپزشک سیم‌های سفارشی، نگهدارنده ارتودنسی و یا سایر ابزارهای اصلاح کننده را با توجه به نوع مشکل، برای شما فراهم می‌سازد. صرف نظر از این که آنها متحرک هستند و یا در دهان شما “ثابت” شوند، یا اینکه از جنس فلز، سرامیک یا پلاستیک ساخته شده باشند، هدف مشترک تمام این ابزارها و تجهیزات ارتودنسی، اعمال فشار ملایم به منظور حرکت دندان و فک به موقعیت مناسب خود می‌باشد. امروزه بیماران از تکنیک‌ها و موادی بهره‌مند می‌شوند که موجب افزایش راحتی درمان ارتودنسی می‌گردد.

مطالب مرتبط:

ارتودنسی ثابت

متخصص ارتودنسی

ارتودنسی لینگوال

ارتودنسی نامرئی

ارتودنسی تک دندان

دندانهای سالم، سفید و هماهنگ برای داشتن چهره‌ای زیباتر آرزوی هر شخصی است؛ چراکه زیبایی به خصوص داشتن لبخندی جذاب و دلنشین در ارتباطات اجتماعی فرد و نیز در حالات روحی و روانی‌اش بسیار مؤثر است. ظاهر زیبا نه تنها باعث می‌شود فرد با اعتماد به نفس بیشتری در جمع‌های مختلف حاضر شود و سخن بگوید بلکه در این جمع‌‌ها دوستان و اطرافیان بیشتری را به خود جذب می‌کند. 

حتی یک دندان ناهنجار و نازیبا که در بین دیگر دندان‌ها خود را نشان دهد به زیبایی دهان و دندان فرد آسیب می‌رساند و چهره‌ی فرد را زشت جلوه می‌دهد. در علم دندانپزشکی زیبایی و زیرشاخه‌ی تخصصی آن یعنی ارتودنسی با رفع ناهنجاری‌های فک و دهان بهره‌مندی از سلامت و زیبایی دهان و  دندان را برای همه فراهم ساختهه است. ارتودنسی با حرکت دادن تاج و ریشه دندان و بدون وارد کردن هیچ گونه آسیبی به سلامت دندان مشکلات مربوطه را رفع می‌کند. این روش درمانی حتی برای رفع ناهنجاری یک دندان نیز کاربرد دارد که با مد نظر قرار دادن نکاتی قابل انجام می‌باشد. 

نکات مهم در ارتودنسی تک دندان 

در رابطه با ارتودنسی یک دندان و نیز ارتودنسی دندان‌های یک فک توجه به دو نکته لازم است: 

اول اینکه باید دانست هدف از ارتودنسی مرتب و زیباسازی دندانهاست که به تمام دندانها مربوط می‌شود. این شیوه‌ی درمان با مسائلی چون طریقه‌ی  جفت شدن دندانهای بالا و پایین برروی هم، انحراف از خط وسط صورت و نیز اصلاح روابط فکی و اسکلتی سروکار دارد. بنابراین کل دندانها در هر دو فک بالا و پایین در این شیوه‌ی درمان درگیر می‌شوند. 

دوم اینکه در ارتودنسی و دستگاه‌های به کار رفته در این روش درمانی، براکت‌ها در کل فضای دهان و برای کل دندانهای هردو فک مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع ویژگی اصلی ارتودنسی و پیش شرط انجام دادن هر گونه درمان ارتودنسی این مساله است. 

بنابراین زمانی که یک دندان یا تنها دندانهای یکی از فکین دچار مشکل و ناهنجاری باشند، می‌توان از درمان ارتودنسی ثابت برای رفع مشکل استفاده  کرد، اما باید توجه  داشت که براکتها برروی تمام دندان‌ها قرار می‌گیرند. 

روش‌‌های ارتودنسی تک دندان 

ارتودنسی برای یک دندان به سه روش ارتودنسی ثابت، ارتودنسی متحرک و لیزر درمانی انجام می‌گیرد: 

ارتودنسی ثابت: 

همانطور که ذکر شد در این روش برای رفع نامنظمی تک دندان براکتها بر روی همه دندانها قرار می‌گیرند.تا جابجایی دندان به صورت کامل صورت گیرد. 

ارتودنسی متحرک: 

یکی از روش‌های درمان ناهنجاری یک دندان ارتودنسی متحرک است. در این روش دستگاههای ارتودنسی برای مدت زمان خاص تشخیص داده شده توسط ارتودنتیست، در دهان قرار می‌گیرند. در این روش مدت درمان کوتاه‌‌تر از زمانی است که برای ارتودنسی تمام دندانها لازم است. 

درمان با لیزر 

لیزر ابزار مورد استفاده در این روش است. در این روش با استفاده از لیزر دندان مورد نظر تراش می‌خورد و در یک جلسه درمان می‌شود. این روش باعث افزایش آسیب‌پذیری دندان در مقابل پوسیدگی و همچنین از بین رفتن مینای دندان می‌شود. 

هزینه ارتودنسی تک دندان

هزینه درمان ارتودنسی رابطه مستقیمی با طول دوره‌ی درمان و وسایل مورد نیاز ارتودنسی دارد و بسته به نوع درمان متفاوت می باشد که با معاینه و بررسی متخصص ارتودنسی و تشخیص نوع درمان مشخص می گردد.

مطالب مرتبط:

ارتودنسی ثابت

متخصص ارتودنسی

ارتودنسی لینگوال

ارتودنسی نامرئی

شیوه های نوین ارتودنسی

شیوه های نوین ارتودنسی از اعمال فشار زیاد به ریشه دندان و آسیب رسیدن به آن جلوگیری می کند.

ارتودنسی رفع ناهنجاری های فکی و دندانی برای رسیدن به بهترین شکل قرار گرفتن دندان ها جهت جویدن آسان تر، بهتر صحبت کردن، تنفس درست و درنهایت زیبایی صورت است.

در بعضی موارد به علت شدت ناهنجاری های فکی بیمار باید همزمان با ارتودنسی ثابت عمل جراحی فک انجام دهد که به آن اتوسرجری می گویند، برای انجام ارتودنسی از دستگاه های متحرک که امکان برداشتن پلاک در آن وجود دارد و ارتودنسی ثابت استفاده می شود.

این دندانپزشک اظهار داشت: در سال های گذشته بعد از نصب براکت ها روی دندان ها توسط سیم ها، فنرها و وایرها نیروهایی برای حرکت دادن دندان ها به سمت جلو، عقب، بالا و پایین و رفع چرخش آنها وارد می شد، که اعمال این نیروها به دندانی که قرار است حرکت کند امکان صدمه و آسیب را به ریشه دندان به وجود می آورد و با تحلیل رشته هایی که ریشه های دندان را ثابت نگه می دارند باعث لق شدن دندان ها می شوند.

برای حرکت دادن هر دندان ابتدا دندان باید لق و سپس حرکت داده شود و بعد در جای مناسب خودش ثابت شود، در شیوه های نوین ارتودنسی دستگاه ها و تجهیزات جدید فشار هایی که به دندان وارد می شود را محاسبه می کنند و از اعمال فشار زیاد از حد به ریشه دندان، آسیب به آن و لق شدن دندان جلوگیری می کند.

در ارتودنسی پیشرفته از سیم ها و وایرهای شفاف و رنگ دندان استفاده می شود که باعث دید کمتر و زیبایی بیشتر دندان می شود و در نوعی از ارتودنسی جدید. نیز سیم ها از پشت دندان کشیده می شوند که دید بسیار کمی دارد.

در خصوص سن مناسب برای ارتودنسی: بهترین سن برای ارتودنسی زمانی است که هم دندان های شیری و هم دندان های دائمی در دهان وجود دارند که در این دوران امکان اعمال هرگونه تغییر فکی و دندانی بر روی بیمار وجود دارد.

سن مناسب برای ارتودنسی در افراد مختلف متفاوت است و در برخی از بیماران بهتر است هنگامی اقدام به ارتودنسی شود که دندان های دائمی به طور کامل در آمده باشند و در بعضی از افراد بهتر است جهت قرار گرفتن دندان ها در مکان مناسب خود قبل از رویش دندان های دائمی ارتودنسی انجام شود و لازم به ذکر است که امکان انجام ارتودنسی در همه سنین وجود دارد ولی هرچه سن کمتر باشد به دلیل نرم تر بودن استخوان ها ارتودنسی بهتر انجام می شود.

برای مرتب کردن دندان ها نیاز به فضای خالی در فک است و یکی از راه های ایجاد فضای مناسب کشیدن ۴ دندان است اما در شیوه جدید و در صورت مراجعه در زمان مناسب می توان با بزرگتر کردن فک ها می توان فضای کافی برای مرتب کردن دندان ها بدون کشیدن آنها به وجود آورد.

بهتر است پزشکان قبل از اقدام به ارتودنسی محاسبات لازم و بررسی دقیق را در خصوص تغییرات فکی انجام دهند تا در روند درمان مشکلی پیش نیاید.

مطالب مرتبط:

ارتودنسی ثابت

متخصص ارتودنسی

ارتودنسی لینگوال

ارتودنسی نامرئی

درمان ناهنجاری های فک و صورت با ارتودنسی

امروزه ارتودنسی ثابت نه تنها یک درمان برای ناهنجاری های فک و وصورت است بلکه به عنوان اقدامی در جهت زیبایی بیشتر فرد محسوب می شود. رویکرد نوین به ارتودنسی ثابت، این رشته از طب را در زمره  رشته های معطوف به زیبا سازی  و اصلاح طرح لبخند فرد قرار داده است.فک،  مجموعه ای از استخوان ها که دندان ها را نگه می دارند، از دو قسمت اصلی تشکیل شده است، فک بالا که ثابت بوده و حرکت نمی کند و فک پایین که قسمت متحرک می باشد. هنگام غذا خوردن یا صحبت کردن فک پایین حرکت می کند. مفصل فکی گیجگاهی جایی است که فک پایین به استخوان جمجمه متصل می شود. در صورتی که این مفصل مشکلی نداشته باشد، شما نیز متوجه اهمیت حضور آن نخواهید شد ولی کافی است مشکلی برای آن به وجود آید، در این صورت زندگی عادی شما مختل خواهد شد. ارتودنسی کودکان که به عنوان ارتودنسی ثابت پیشگیری نیز شناخته می‌شود، می‌تواند از سن ۶ یا ۷۷ سالگی آغاز شود. در این سن، دندان‌ها هنوز در حال شکل‌گیری هستند و فک نیز هنوز در حال رشد کردن است، بنابراین برخی مشکلات خاص مانند شلوغی و نامرتب بودن دندان‌ها را می‌توان بسیار آسان‌تر برطرف نمود.

مشکلات فکی می تواند شامل:

• شکستگی
• نابجایی
• بافت مردگی بی خون:  زمانی اتفاق می افتد که استخوان ها ی فک ذخیره خون خود را از دست می دهد. افرادی که استخوان های سالمی دارند، استخوان های جدید همیشه جایگزین استخوان های پیر می شوند. این بافت مردگی باعث می شود استخوان ها سریع تر از آنکه بتوان استخوان جدیدی جایگزین شود، از بین بروند. این مشکل معمولا در سنین بالای سی سال بروز می کند. امکان اینکه در ابتدای امر هیچ گونه علامتی وجود نداشته باشد زیاد است ولی در صورتی که این مشکل شدید تر شود، درد مفصل شروع شده و رفته رفته حادتر می شود. استفاده بیش از اندازه از نوشیدنی های الکلی، زخم های مفصلی و یا بیماری های خاصی چون سرطان می توانند باعث بروز این اختلال شوند.

ارتودنسی همراه با جراحی فک

در درمانهای ارتودنسی (ارتودنسی دیمون، متحرک، ثابت) به دو ساختار اسکلت صورت ( استخوان فکین) و دندانها  توجه می شود .در صورتیکه ساختار اسکلت فکین مشکل داشته باشد امکان جفت شدن مناسب و ایده ال دندانها (اصطلاحا اکلوژن مناسب) فراهم نخواهد شد و باطبع از نظر زیبایی صورت نیز مشکلاتی وجود خواهد داشت. در سنین پیش از بلوغ امکان اصلاح ساختار اسکلت فکین با پلاکهای متحرک وجود دارد اما در سنین بالا که تکامل استخوانها کامل شده ، برای اصلاح ساختار اسکلت نیاز به انجام جراحی فک در کنار درمان ارتودنسی دندانها وجود دارد. البته در هر سنی امکان حرکت دندانها وجود دارد و در صورتیکه تقریبا روابط فکی قابل قبول وجود داشته و بیمار از نظر زیباییی ظاهری صورت خود مشکلی نداشته باشد ؛ تنها با درمانهای ارتودنسی مشکل بیمار مرتفع می شود.

در مواردی که مشکل فکی شدید باشد و یا بیمار تمایل به تغییر در ظاهر صورت خود را داشته باشد ،نیاز به انجام جراحی فک می باشد که توسط جراح فک و صورت انجام می شود. روند درمان بدین صورت است که ابتدا باید درمان ارتودنسی برای بیمار انجام شود تا دندانها مرتب شده و مهمتر از آن رابطه مناسبی بین دندانهای بالا و پایین ایجاد شود تا در اتاق عمل که فکها ( یک فک و یا دو فک بسته به نوع مشکل) توسط جراح جابجا می شود ،با توجه به رابطه دندانها به صورت مناسبی در جای مناسب خود قرار گرفته و تثبیت شوند. پس از حدود 4- 6 هفته بعد جراحی درمان ارتودنسی ثابت بیمار ادامه پیدا می کند تا رابطه نهایی دندانهای بالا و پایین به صورت کاملا ایده ال به دست آید. در واقع درمان ارتودنسی ثابت بیمار دو مرحله است : مرحله اول پیش از جراحی که بسته به مشکل بیمار بین 6 تا 12 ماه طول می کشد و مرحله دوم پس از جراحی که حدود 6 تا 9 ماه طول می کشد.

جراحی فک (جراحی ارتوگناتیک) چیست؟

جراحی ارتوگناتیک (واژه یونانی ارتو به معنای مستقیم و گناتوس به مفهوم فک است) یک جراحی یک فکی یا دو فکی به منظور جابجایی موقعیت فکین می باشد. توسط جراحی ارتوگناتیک روابط صحیح دندانی فکی و هارمونی صورتی ایجاد می گردد. هنگامی که فکین به جلو یا عقب، بالا یا پایین حرکت داده شده و یا چرخانده می شوند بافت نرم صورتی چانه، گونه ها، لبها و نوک بینی نیز به تناسب جابجا می گردند. بنابراین چنانچه فکین به درستی جابجا گردند یک هارمونی بین اجزاء صورت ایجاد شده و به نیمرخی زیبا می انجامد. در گذشته تمامی مال اکلوژن های دندانی اسکلتی بدون در نظر گرفتن موقعیت فکین تنها با هدف کسب بهترین روابط دندانی ممکن، فقط با ارتودنسی ثابت درمان می شدند. این متد، ارتودنسی کاموفلاژ (ارتودنسی جبرانی) نامیده می شود. امروزه ترکیبی از درمان ارتودنسی و جراحی فک با عنوان روشی جایگزین و ایده آل برای بیمارانی که از مال اکلوژن های اسکلتی رنج می برند در دسترس می باشد.

ارتودنسی چه معایب یا مزایایی دارد؟

ارتودنسی حقیقتا یک درمان است و قرار نیست چیزی را خراب کند. اگر این درمان درست انجام شود و هم متخصص ارتودنسی و هم بیمار کار خود را درست انجام دهند مشکلات و عوارض بعدی برای فرد ایجاد نخواهد شد. رعایت بهداشت در ارتودنسی حرف اول را می زند. بیمار باید تمام دستورات پزشک را به درستی اجرا کند و نحوه درست مسواک زدن و نخ کشیدن دندان ها را رعایت کند. مطمئنا گذاشتن برکت ها و سیم ها در دهان گیر غذایی را بیشتر می کند و اگر بیمار در رعایت بهداشت کوتاهی کند دندان ها پوسیده می شوند. درمانگر هم در درمان ارتودنسی هم باید اصول را رعایت کند در غیر این صورت ممکن است ریشه دندان ها کوتاه شود. زمانی که جهت و فرم نیروهای وارده به دندان درست باشد و دندان به جای درست هدایت شود نه تنها نسوج دندان خراب نمی شود بلکه بیماری های نسوج دهان هم رفع می شود و دندان ها سالم می مانند. معمولا کسانی که مشکلات فکی و دندانی دارند مشکلات لثه ای هم خواهند داشت. درمان ارتودنسی ثابت برای رفع این مشکلات هم بسیار کمک کننده است. دندانی که کج شده به لثه و نسوج اطراف خود صدمه می زند. اما زمانی که این دندان توسط ارتودنسی ثابت صاف می شود نیروی وارده به فک و جویدن بهتر می شود. به این ترتیب نسوج اطراف دندان سالم تر می ماند. ارتودنسی ثابت در هر وضعیت و شرایطی امکان پذیر است و نسبت به درمان های دیگر دندانپزشکی نیست که در آنها از تزریق و یا تراش دندان استفاده می شود کمتر تهاجمی است. ارتودنسی ثابت درمان ظریف تر و راحت تری برای بیمار است و چندان دردزا هم نیست. البته شاید در شروع کار به خاطر حرکت دندان ها بیمار احساس درد داشته باشد اما پس از چند روز این درد هم برطرف می شود و بیمار در طول درمان شکایتی ندارد.

مطالب مرتبط:

ارتودنسی دیمون

متخصص ارتودنسی

مرتب کردن دندان

ناهنجاری های فک