ناهنجاری های فک به علل گوناگونی رخ می دهند. تقریبا کلیه این ناهنجاری ها قابل پیشگیری و درمان هستند. مهمترین دلایل ایجاد این مشکلات شامل موارد ذیل می باشد . بسیاری از مشکلات ارتودنسی زمینه ارثی دارد به طوری که در بسیاری از موارد فک کوچک از مادر و دندانهای بزرگ از پدر به ارث می رسد که باعث شلوغی دندانها و نامرتبی آنها می شود که به آن کراودینگ Crowding می گویند یا ممکن است فک بزرگ از پدر و دندانهای کوچک از مادر به ارث برسد و باعث فاصله بین دندانها شود که به آن Spacing می گویند. شایعترین مشکل فکی با زمینه ارثی جلوآمدگی فک پایین است به طوریکه جلوآمدگی فک پایین از یک نسل به نسل دیگر منتقل می شود بروز جهش های خاص ژنتیکی در مراحل اولیه تکامل جنین می تواند سبب انواع گوناگونی از ناهجاری های فک شود. یک سری از ناهنجاری ها به علت عوامل محیطی ایجاد می شوند. مصرف داروهای خاصی در مادران باردار و قرار گرفتن در معرض برخی ترکیبات شیمیایی یا تماس با اشعه X ممکن است سبب ایجاد اختلال در تکامل سیستم دندانی فکی شود. هم چنین مصرف سیگار یا الکل در دوران بارداری احتمال بروز ناهنجاری های فک را افزایش می دهد.عاداتی مثل تنفس دهانی ، مکیدن انگشت ، مکیدن زبان ، مکیدن ناخن و لب می تواند باعث ناهنجاری های فک شود تمام نوزادان انگشت می مکند. مشکل زمانی ایجاد می شود که این عادت در سنین بالاتر نیز ادامه یابد. اگر کودک شما بیش از 5 سال سن دارد و هنوز با اشتیاق و به صورت طولانی مدت انگشت می مکد وی را تشویق به ترک آن کنید.متخصص ارتودنسی می تواند در ترک این عادات به شما کمک نماید. ضربههایی که به فک و گردن بچهها یا به مفصل استخوان گیجگاهی فکی کودک وارد میشود و یا هنگامی که کودک هنگام راه رفتن و دویدن با چانه به زمین میخورد یا از پلکان می افتد و زیر چانه کودک پاره میشود، بسیار اهمیت دارد. این ضربهها میتواند باعث شکستگیهای کوچکی در مفصل گیجگاهی فکی شود که اغلب دیده نمیشود. هرچند درمان خاصی هم ندارد ولی ممکن است باعث اختلال رشدی در مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) شود و بهتدریج با رشد کودک صورت وی کج می شود .
دندان درد و داروی های موثر
اگرچه با مراجعات دورهای و معاینات منظم و افزایش بهداشت دهان و دندانها، دنداندردهای غیرقابلپیشبینی و ناگهانی نسبت به گذشته دیگر کمتر برای مردم ممکن است پیش بیاید، اما دنداندرد برای خیلی از مردم کماکان یک کابوس تلقی میشود. چه وسط یک جلسه مهم کاری، چه شب هنگام خواب و چه در زمان صعود هواپیما، دنداندرد ممکن است ما را گرفتار کند. بیشتر مردم هنگام دنداندرد سراغ داروهای تسکیندهنده درد میروند اما اغلب این سوال برایشان پیش میآید که چه داروهایی برای تسکین درد دندان خود استفاده کنند؟
بهترین و موثرینترین روش خلاصی از دنداندرد مراجعه به متخصص ارتودنسی است. تمام درمانهای خانگی سنتی یا مدرن، دارویی و… در بهترین حالت میتوانند بهطور موقت درد شما را برای مدت محدود تسکین دهند. تازه اگر بتوانند درد حاد شما را تسکین دهند، علت درد سر جای خود باقی میماند و شما باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید تا علت درد را برایتان رفع کند، اما در مواردی که واقعا به متخصص ارتودنسی دسترسی ندارید، بهترین راه تسکین درد درمانهای دارویی است که البته ملاحظات خودش را دارد. درمانهای سنتی شاید به اندازه درمانهای دارویی در تسکین دنداندرد موثر نباشند.اما داروهای موثر بر دنداندرد کداماند؟ در ادامه، پاسخ این پرسش را خواهید گرفت.
ایبوپروفن
ایبوپروفن (با نامهای تجاریAdvil, Genpril, Mido- IB, Motri- IB, Proprinal, SmarSense) یکی از موثرترین و در دسترسترین داروهای تسکین دنداندرد است. این دارو در بیشتر موارد در صورت مصرف درست میتواند دنداندرد شما را تسکین دهد طوری که به داروی دیگری نیاز نداشته باشید. ایبوپروفن در ۲ دوز ۲۰۰ و ۴۰۰ میلیگرم در بازار دارویی ایران موجود است. این دارو بدون نسخه در ایران و بیشتر کشورها قابلتهیه است و اگر منع مصرفی برای این دارو نداشته باشید (مثلا خونریزی گوارشی، مشکلات قلبی مانند انجام جراحی بایپس قبلی اخیر و وجود حساسیت دارویی شناختهشده به این دارو و…) میتوانید آن را برای دنداندرد خود استفاده کنید. شکل ژلاتینی کپسولی این دارو (با نام ژلوفن در ایران شناخته شده) جذب گوارشی راحتتری نسبت به قرص دارد. کتوپروفن دارویی همخانواده با ایبوپروفن است که اثر قویای بر تسکین دنداندرد دارد ولی در حال حاضر در بازار ایران بهطور عمومی وجود ندارد. پیروکسیکام و کتورولاک در بازار ایران موجود است. کتورولاک از جمله داروهای این خانواده است که شکل تزریقی آن هم در بازار وجود دارد.
استامینوفن
استامینوفن از داروهای موثر بر درد است. استامینوفن با نام Paracetamo- هم در دنیا معروف است. هرچند خاصیت ضددردی دارد ولی خاصیت ضدالتهابی شناختهشدهای ندارد. استامینوفن بیشتر در ترکیب با سایر داروهای ضددرد تجویز میشود. در خانمهای باردار هم استامینوفن ضددرد خوبی در تمام مراحل بارداری تلقی میشود. زیادهروی در مصرف استامینوفن و تجاوز از دوز مجاز دارو میتواند مشکلات کبدی شدیدی ایجاد کند.
آنتیبیوتیکها
آنتیبیوتیکها بهطور مستقیم اثری روی دنداندرد ندارند. بعضی از افرادی که دچار دنداندرد میشوند به خیال اینکه عفونت دندان وجود دارد و عامل درد است، سرخود آنتیبیوتیک مصرف میکنند. در حالی که مصرف آنتیبیوتیک به تنهایی کمکی به کاهش درد نمیکند. در مواقع تورم و تب، آنتیبیوتیکها ممکن است در کنترل علائم با کاهش فشار بافتی کمککننده باشند، ولی آنتیبیوتیکهایی مانند آموکسیسیلین اثر ضددردی ندارند.
تحقیقات نشان داده مراجعه نکردن به متخصص ارتودنسی نه تنها لبخندتان را زشت می کند، بلکه بهداشت ضعیف دهان و دندان می تواند باعث بروز مشکلات قلبی شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از سایت دکتر کرمانی، بعد از بررسی دندان و شریان های بیش از ۵۰۰ نفر متوجه شدند آن دسته که مشکل کانال ریشه دندان دارند نسبت به کسانی که دندانشان سالم است، سه برابر بیشتر در خطر سندرم حاد کرونری قرار دارند( گرفتگی در شریان قلب که می تواند باعث حمله قلبی شود).
اگرعفونت نوک ریشه در پالپ دندان یا بافت مرکز دندان گسترش پیدا کند به کانال ریشه دندان نیاز پیدا می کنید. یکی از اصلی ترین دلایل این مشکل، پوسیدگی عمیق است که دلیلش حفره ای در دندان است که درمان نشده و بدتر می شود.
باکتری های حاصل از عفونت دندانتان می توانند به دیگر نقاط بدن نیز منتشر شوند. این مساله شامل قلبتان نیز می شود: اگر این قسمت بدن، از قبل آسیب دیده باشد – بر اثر بیماری قلبی – آن باکتری می تواند جرقه ای برای یک عفونت جدی در قلبتان باشد به نام اندوکاردیت.
بدنتان به این باکتری با بالا بردن سیستم التهاب بدن واکنش نشان می دهد و این حتی می تواند برای کسانی که مشکلات قلبی ندارند هم مشکل ساز شود.
التهاب بیش از حد می تواند باعث افزایش پلاک در شریان ها و رگ های خونی شود که منجر به ضعیف شدن یا آسیب رسیدن به قلب می شود. ممکن است لخته های خونی ایجاد شود که منجر به سکته قلبی یا مغزی شوند.
عفونت نوک ریشه دندان خیلی شایع است و سالانه متخصص ارتودنسی، مراجعات بسیاری به خاطر این مشکل دارند. عفونت نوک ریشه دندان سن خاصی را نیز شامل نمی شود.
مشکل اینجاست که بسیاری از مردم نمی دانند چنین مشکلی دارند: در بسیاری از مواقع نشانه ای دیده نمی شود چون دندان از قبل مرده و دیگر به منابع خونی دسترسی ندارد ” یعنی دیگر دردی حس نمی کند ” در چنین شرایطی فقط با عکس برداری می توان دندان مشکل دار را شناسایی کرد.
به همین دلیل است که مراجعه مرتب به متخصص ارتودنسی ثابت اینقدر اهمیت دارد: سعی کنید هر ۶ ماه به متخصص ارتودنسی ثابت مراجعه کنید.
این کار به پزشکتان کمک می کند نظارت خوبی روی سلامت دندان های شما داشته باشد، حتی می تواند به شما بگوید هر چند وقت یکبار از دندان هایتان عکس بگیرید. معمولا این عکس را سالی یکبار می گیرند. با این حال تا حدود زیادی به سلامت دهان و دندان سابقه پزشکی تان بستگی دارد.
اگر در گذشته زیاد دندان پر کرده باشید و بیماری های لثه ای زیادی را تجربه کرده باشید یا سیگار بکشید و تنباکو بجوید، متخصص ردیف کردن دندان توصیه خواهد کرد در طول چکاپ به جای هر سال، هر ۶ ماه از دندان هایتان عکسبرداری کنید.
در بین ویزیت ها سعی کنید با هر روز دومرتبه مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، دندان های خود را تمیز نگه دارید. این کار خطر گسترش پوسیدگی را که اگر درمان نشود، باعث آسیب های شدیدی می شود کاهش می دهد.
ویتامین D در جذب کلسیم مورد نیاز بدن نقش به سزایی دارد. به طور عادی بدن فقط می تواند حدود 15 درصد کلسیم موجود در مواد غذایی را جذب کند ولی هنگامی که در بدن به اندازه کافی از این ویتامین باشد این رقم به حدود 30 درصد خواهد رسید.
همانطور که می دانید کلسیم باعث سلامت و محکم شدن استخوان ها و دندان ها می شود، فشار خون و ضربان قلب را تنظیم می کند و همچنین موارد فراوان دیگری که برای فعالیت در بدن نیاز به کلسیم دارند و کمبود آن باعث ایجاد اختلال و بیماری هایی از قبیل فشار خون و پوکی استخوان خواهد داشت.
علاوه بر این ها ویتامین D در سلامت قلب هم نقش مهمی را ایفا می کند به طوری که متخصص ارتودنسی می گویند افرادی که دچار کمبود این ویتامین هستند خطر ابتلا به سکته قلبی در آن ها دو برابر سایر افراد می باشد.
همچنین بعضی محققان اعتقاد دارند وجود میزان کافی از ویتامین D در بدن کمک می کند تا سلول ها و بافت های بدن در مقابل بعضی سرطان ها از جمله سرطان سینه، پروستات و روده پایداری کنند.
مواد غذایی حاوی ویتامین D،دندان
ویتامین D مورد نیاز بدن را از چه طریقی تأمین کنیم؟
بهترین و در دسترس ترین منبع ویتامین D، نور خورشید می باشد. برای استفاده بهینه باید پوستتان را به طور مستقیم و بدون وجود کرم های ضد آفتاب در مقابل آن قرار دهید. البته باید توجه داشته باشید که این مدت طولانی نشود چون برای پوست خطرناک می باشد. زمان مناسب برای این کار کمتر از 20 دقیقه می باشد.
علاوه بر نور خورشید، مواد غذایی نیز وجود دارند که حاوی ویتامین D می باشند از جمله: انواع ماهی(به ویژه ساردین) و زرده تخم مرغ که اگر به اندازه کافی مصرف شوند دیگر نیازی به مکمل های این ویتامین نیست. از جمله بهترین و طبیعی ترین مکمل های ویتامین D، قرص روغن کبد ماهی کاد(Cod liver oil) می باشد.
نور خورشید،دندان،ویتامین D
چه میزان در روز باید ویتامین D مصرف کنیم؟
میزان ویتامین D توصیه شده در روز برای کودکان حدود 400 واحد(IU) و برای زنان باردار و بزرگسالان حدود 600 واحد(IU) و افراد کهنسال حدود 800 واحد(IU) می باشد.
باید توجه داشته باشید که این ویتامین در کبد ذخیره می شود بنابراین مصرف بیش از حد آن مخصوصاً از طریق مکمل های غذایی باعث آسیب جدی به کبد خواهد شد و مشکلات فراوانی را به وجود خواهد آورد.
رنگ سفید دندانها و طرح لبخند که در آن دندانهای سفیدمان به چشم بیاید برای بسیاری از ما اهمیت دارد. بیشتر ما آدمها دوست داریم که در زمان لبخند زدن، دندانهایمان براق و درخشان دیده شوند. داشتن دندانهای سفید و درخشان، اعتماد به نفس ایجاد میکند. حتی بیشتر سیگاریها، بیشتر از اینکه نگران سلامت ریهها و قلب خود باشند، نگران رنگ دندانهایشان هستند!
البته تبلیغاتی «که در فیلمها، بنرها، رسانهها و … میشود نوعی از لبخند با دندانهای سفید، مرتب و مروارید گون را به عنوان لبخند استاندارد، میخواهد در ذهن ما جا بیاندازد. در حالی که لبخند به اصطلاح «هالیوودی» ربطی به سلامت دهان و دندان شما و ناهنجاری های فک ندارد!
آنچه به عنوان «طرح لبخند» در قالب دندانهای سفید و درمان زیبایی لبخند تبلیغ میشود، در واقع بیشتر جنبه تجاری دارد تا سلامتی. یک دندانپزشک خوب، زیبایی را در چارچوب سلامت شما، مینگرد. اعتماد به نفس و عزت نفس آدمی مستقل از مسائل پیش پا افتادهای مانند، درجه سفیدی رنگ دندان یا اندکی نامنظمی در دندانها میباشد! «سلامت» مفهومی بسیار وسیع است و بیشتر با فانکشن و کارکرد اجزای یک سیستم مرتبط است تا با تنوع شکلی و ظاهری آن! در نظر داشته باشید که با افزایش سن، از میزان براق بودن دندانهای شما کاهش مییابد و دلیل این هم آن است که تخلخل مینا به مرور کم میشود وشفافیت خود را از دست میدهد.
راهکارهایی برای داشتن دندانهای براقتر
در این مطلب با آگاهی از اینکه برخلاف تبلیغات رسانهای، دندانهای سفید و براق، به منزله نماد سلامت دهان و دندان ما نیست، راهکارهایی برای براقتر به نظر رسیدن دندانهایتان و طرح لبخند زیبا بیان میکنیم!
یک: نخ دندان و مسواک شاه کلید اصلی داشتن دندانهای براق هستند! شما هر نوع درمان زیبایی و سفید کردن دندان هم انجام دهید یا قصد انجام آن را داشته باشید تا زمانی که به طور مرتب از مسواک و نخ دندان استفاده نکنید، دندانهای براقی نخواهید داشت! غذاها و نوشیدنیهایی که ما میخوریم اغلب حاوی رنگدانههایی هستند که به تدریج رنگ دندانهای ما را تیرهتر و ماتتر میکنند. مسواک زدن مرتب، از ماندن این رنگ دانهها جلوگیری میکند ولی از آنجایی که مسواک بین دندانهای ما دسترسی ندارد، نخ دندان از اهمیت فوق العاده بالایی در کنار مسواک و حتی مقدم برآن برخوردار است!
دو: دخانیات اعم از سیگار، قلیان و … رنگدانههای زیادی روی دندانهای شما ایجاد میکنند. دخانیات و مخدرهای جویدنی (که برخی کشورها و برخی مناطق کشور مرسوم است)، به مقدار بسیار زیاد حاوی رنگدانه هستند. رنگ دانههای بسیاری از نوشیدنیها و غذاها از جمله چای، قهوه و سس کچاپ روی دندانها تغییر رنگ ایجاد میکند و به همین دلیل بلافاصله بعد از مصرف آنها مسواک یا حداقل شست و شوی دهان و دندانها توصیه میشود.
سه: روشهای سفید کردن (بلیچینگ) حرفهای در صورتی که بنابه هر دلیلی، واقعاً رنگ دندانهای شما تبدیل به معضلی در زندگی شما شده باشند، قادر هستند که رنگ دندانهای شما را حتی از آنچه واقعاً هستند، سفیدتر کنند! رنگ دندانهای هر فرد در نژادهای سفیدپوست، متناسب با رنگ چهرهاش میباشد. تلاش برای ایجاد تباین و کنتراست شدید بین رنگ دندان و رنگ چهره، ظاهر چندان طبیعی به لبخند شما نخواهد داد! سفیدکردن دندانها درمان مضری نیست. میتواند اندکی باعث حساسیت دندانها شود ولی در صورتی که به آن نیازی نداشته باشید، درمان بیهوده به شمار میرود. سفیدکردن به دو روش انجام در مطب و انجام در منزل انجام میشود. نوع انجام شده در مطب نتایج قابل پیش بینی تری دارد. گاهی نیاز است که هر دو روش با همدیگر برای یک فرد استفاده شود تا نتایج مطلوب حاصل شود.
چهار: بعضی محصولات در داروخانه هستند که به سفیدشدن دندانهای شما به طور محدود میتوانند کمک بکنند. خمیردندانهای سفیدکننده، پرمصرفترین این محصولات هستند. نوارهای سفیدکننده دندان هم وجود دارند اثر روی سفیدکردن دندانها دارند. این محصولات چون در منزل استفاده میشوند و متخصص ارتودنسی نمیتواند بر مصرف آنها نظارت کند باید با احتیاط استفاده بشوند. خمیردندانهای سفیدکننده سایش بیشتری میتوانند روی مینای شما ایجاد کنند و مواد موجود در نوارهای سفیدکننده ممکن است غیرخوراکی، آسیب زا و حتی سمی باشد و در صورت استفاده غلط، لطمهای را متوجه سلامت شما بکند.
پنجم: ایجاد تباین و کنتراست یک راهکار جالب و بسیار مؤثر است که باعث میشود، دندانهای شما سفیدتر به نظر برسد. خانمها برای ایجاد کنتراست میتوانند از رژها و آرایشهای تیرهتر استفاده کنند. برنزه کردن پوست هم چه در آقایان و چه خانمها، نمای سفیدتری از دندانهای شما از دید یک ناظر بیرونی ایجاد میکند!
ششم: درمانهای ترمیمی/ پروتزی توسط متخصص ارتودنسی، برای دندانهایی که به طور شدید دچار تغییررنگ هستند و رنگ دندانهای آنها با سایر روشها قابل برگشت نیست، ممکن است تجویز شوند! لامینیتها و ونیرهای زیبایی، با کیفیت بسیار بالا میتوانند تغییر رنگ شدید را استتار کنند و نمای بسیار زیبایی را حاصل نمایند. توجه کنید که لامینیت، ترمیم و روکش فقط برای موارد بسیار شدید تغییر رنگ ممکن است که تجویز داشته باشند.
هفتم: تیره شدن تک دندان از بین دندانهای قدامی، اغلب در اثر ضربه، وجودترمیم یا پوسیدگی قبلی یا متعاقب عصب کشی ممکن است که ایجاد شود. سفیدکردن تک دندان در صورتی که آن دندان عصب کشی شده باشد، با استفاده از روشهای سفید کردن داخل دندانی، قابل انجام است. در حضور جرم دندانی و رنگدانهها، جرم گیری و برساژ توسط متخصص ردیف کردن دندان در صورت نیاز میتواند مقادیری از تغییررنگها را برطرف کند. مهم شناسایی علت غیربراق و تیره شدن دندانهاست و بعد اقدام به درمان آنها. در طول درمان هم سلامتی و حفظ دندانها مقدم بر رنگ و زیبایی آنها میباشد.